CARILLON Music

                            Een CD van  Jacques Maassen

   Muziek voor carillon  1/3

    Iedere Nederlandse beiaardier heeft voor de programmering van zijn marktbespelingen en concerten de

    keuze uit originele beiaardwerken, arrangementen (van bestaande composities voor andere instrumenten)

    en "het volkslied", het  laatste in de vorm van liedbewerkingen en -improvisaties.

    Tijdens de wekelijkse bespelingen zal het accent meer op de laatste twee categorieën liggen;

    programma's van zomerconcerten geven een beiaardier iets meer mogelijkheid originele werken te

    programmeren.

    Vaak wordt de categorie "volkslied" dan wat anders aangepakt, want ook originele composities die op

    een lied of liedachtig thema zijn gebaseerd, komen in aanmerking.

    Op deze CD zijn alle drie categorieën te beluisteren.                        

    Wim Franken (1922) was tot 1985 beiaardier van Weesp en van de Zuidertoren te Amsterdam.

    Als componist heeft hij een zeer gevarieerd oeuvre op zijn naam staan van onder andere kamermuziek,

    orkest-, koor- en beiaardwerken.

    Franken is waarschijnlijk de meest gespeelde Nederlandse beiaardcomponist.

    De Poliritmische studie werd in 1967 geschreven in opdracht van de stad Amsterdam.

    Memorial Chimes (1923) is het enige beiaardwerk van de Engelse romanticus Sir Edward Elgar

    (1857 - 1934 ).

    Hij componeerde dit werk ter gelegenheid van de ingebruikname van de beiaard van Loughborough

    (Engeland)           

    De Bredase beiaard is in wezen een Engelse beiaard.

    Van de 49 klokken zijn er nog 11 over uit de beiaard die in 1929 door Gillett & Johnstonwerd geleverd

    (de rest werd in 1934 gevorderd), maar het zijn wel de zwaarste en zij bepalen in belangrijke mate de

    "sound" van het carillon.

    De hogere klokken zijn overigens op deze basklokken aangepast.

    Het werk van Elgar leent zich daardoor uitstekend voor uitvoering in Breda.

    De Amerikaanse componist Samuel Barber (1910 - 1981) componeerde zijn beiaard-werken, Suite,

    Legend, Dirge (klaag zang) en Allegro in 1931.

    Met zijn medestudenten Gian-Carlo  Menotti en Nino Rota had hij vanuit het Curtis Instituut of Music te

    Philadelphia ( Pennsylvania) een beurs ontvangen om de winter door te brengen in het beiaardinstituut

     te Lake Wales, Florida.

    Jacques A. Maassen (1887 - 1946) was beiaardier te Breda van 1923 tot 1946.

    Tevens was hij kerkmusicus, piano- en orgelpedagoog en dirigent van diverse koren.

    Hij schreef zijn beiaardwerken na de installatie van de nieuwe Gillett & Johnston-beiaardin 1929,

    Nocturne II is geschreven in de romantische Vlaamse beiaardtraditie van die tijd.

    Henk Badings (1907 - 1987 is internationaal gezien ongetwijfeld de meest bekende Nederlandse

    componist van deze eeuw.

    Zijn compositorisch oeuvre omvat haas ieder denkbaar genre en instrument.

    De sonate uit 1949 is een van de Badings'eerste beiaardwerken; die de drie etudes daartegen vormen

    zijn allerlaatste opus.

    Ze werden geschreven in opdracht van de Nederlandse Beiaardschool.

    Ook de Haarlemse organist en componist Albert de Klerk (1917)  heeft een aantal beiaard-

    werken op zijn naam staan .

    In deze composities zoekt hij steeds naar een samengaan van oude en moderne muzikale elementen.

    Zijn fantasie (in 1975 geschreven in opdracht van de stad Amsterdam) is gebaseerd op een aantal

    citaten uit werken van zijn grote voorganger Jan Pietersz Sweelinck.

     Der Rebbe Tanst (Wim Franken) en Sakura (Jacques Maassen) zijn voorbeelden van de categorie

     "liebewerkingen", Franken schreef zijn kleine fantasie over dit Jiddische lied in 1967 in opdracht van het

     POC te Eindhoven.

     De Variations on three Japanese folksongs (Koyake, Akatonbo, Sakura) werden

     geschreven voor de beiaard van Shiga (Japan) waar ze door de componist ook voor het eerst werden

     uitgevoerd.

      De Categorie arrangementen voor beiaard bestaat hier uit werken van Granados,Satie, Messiaen

      en Bizet.

      De Spaanse Dans nr. 5 (Andaluza) van Enrique Granados (1867 - 1916) en Gymnopedie II

      (1888) van Eric Satie (1866 - 1925) werden door Jacques Maassen gearrangeerd ter

      ter gelegenheid van de ingebruikname van de beiaard

      op het Escoriaal (Madrid) in 1988.

      Het arrangement van Olivier Messiaens  Les Bergers

      (uit La Nativite du Seigneur, 1935, (voor orgel) werd

      gemaakt door Gideon Bodden, beiaardier van de

      Munttoren te Amsterdam en student aan de Nederlandse

      Beiaardsschool, Hoewel Messiaen nooit voor beiaard

      heeft geschreven, toonde hij wel zijn L'Arlesienne-suite I

      in 1872.

      Een aantal delen hieruit werd door Wim Franken

      gearrangeerd voor uitvoering door twee beiaardiers.Entr'acte (Adagietto) en Carillon worden hier

      uitgevoerd door Jacques en Pieter Maassen, respectievelijk discant en bas van de beiaard.

      The Master's Harpsichord (1939) is het meest recente beiaardwerk van Daan Manneke,

      Manneke (1939) is een van de weinige Nederlandse componisten met een beiaardoeuvre op zijn naam.

      Het werk is geschreven in Mannekes karakteristieken idoom, maakt gebruik van pregnanteritmen en

      schuwt de dissonant niet.

      Het is opgebouwd uit een aantal contrasterende deeltjes die zichzelf soms herhalen (maar nooit

      letterlijk)

      en gaandeweg in elkaar overvloeien, De titel is ontleed aan de Franse dichter Rimbaud.

      The Master's Harpsichord is opgedragen aan de stad Breda en haar stadsbeiaardier.

                                                                                                                                              Vervolg